Het CDA zoekt een nieuwe identiteit, de PvdA zoekt een nieuwe koers. Job Cohen, de verbinder, trekt zich terug.
De partij heeft een ‘nieuwe’ visie nodig, een visie die de mensen aanspreekt en stemmen oplevert. De PvdA is altijd een partij geweest van de midden- en arbeidersklasse en verliest veel van deze stemmers nu aan de PVV en aan de SP. Daarom vindt de PvdA dat het tijd is voor een nieuwe visie, een verhaal dat mensen perspectief biedt in tijden van crisis.
Een partij wordt opgericht omdat men een bevolkingsgroep van mensen met dezelfde ideologieën wil vertegenwoordigen. Als de achterban na verloop van tijd op een andere partij wil stemmen vertegenwoordigt deze partij voor deze stemmers dus schijnbaar beter hun belangen. De PvdA zoekt vanwege de slechte positie in de peilingen naar een nieuwe leidraad. Is de stemwijzer bepalend voor de koers van de PvdA? Waarom volstaat solidariteit niet meer?
Solidariteit wordt tegenwoordig door veel groeperingen in de mond genomen, het wordt gebruikt voor sociale cohesie, broederschap, voor wederzijdse afhankelijkheid. Een synoniem voor solidariteit is verbondenheid. Bij verbondenheid kunnen volgens de Leidse hoogleraar Meerten B. ter Borg twee aspecten onderscheiden worden: die van ‘horen bij’ en die van het ‘je inzetten voor’. In de traditionele betekenis van verbondenheid is dat een eenheid. Men zet zich in totaal en uitsluitend voor de groep waar men bij hoort. In het christendom en in het humanisme is deze neiging tot verbondenheid veralgemeniseerd. Het idee hierachter is dat er maar één mensheid is en we allemaal burger van dezelfde wereld zijn. Dit maakt dat mensen zich niet meer alleen met een bepaalde groep verbonden moeten voelen, maar met ieder individu, los van de groepering waartoe iemand behoort. Universele verbondenheid is paradoxaal: want ergens bij horen betekent namelijk ook dat je ergens anders niet bij hoort. Verbondenheid is per definitie exclusief. Je kunt geen wij-gevoel met iedereen hebben. Het christelijk- humanistische ideaal van universele medemenselijkheid lijkt daardoor onmogelijk. Dit probleem wordt volgens Ter Borg opgelost door de beide aspecten van verbondenheid los te koppelen. Wij horen niet bij iedereen, maar hebben wel iedereen lief. Het universeel maken van naastenliefde betekent ook dat naastenliefde een individuele aangelegenheid wordt. Het gaat daarbij om persoonlijke individuele keuzes. Mensen willen zich persoonlijk inzetten voor mensen waarmee ze zich kunnen identificeren of voor principes die hen aanspreken. Dit alles heeft invloed op de beleving van het begrip solidariteit. Het wordt breder getrokken, maar het wordt er tegelijkertijd niet eenvoudiger op. Solidair zijn is en blijft verbindingen leggen maar wel op een andere manier dan vroeger.
Job Cohen vindt dat je onzekerheid bestrijdt met verbondenheid, met de zekerheid dat je er niet alleen voor staat als je pech hebt. Juist in een tijd van recessie is deze verbondenheid van groot belang. Nederland is nog niet klaar voor een man als Cohen. Het gaat in de politiek nog teveel om standpunten, imago en macht en snel klaar staan met repliek. Cohen staat voor integriteit en verbondenheid.
Het eigene van het mens-zijn ligt in het besef dat mensen op elkaars hulp kunnen vertrouwen wanneer de nood aan de man is. Of dat nu dichtbij is of ver weg. Solidair zijn met je buren, met de mensen in je land, met Europa, met de mensheid. Elk individu is verbonden met alle anderen. Door de globalisering en de technische ontwikkelingen moeten we zoeken naar nieuwe vormen van solidariteit. ‘Wij’ en ‘zij’ zullen op een nieuwe wijze moeten worden geformuleerd en zo ook het begrip solidariteit. Verbindingen leggen is kijken naar wat we met elkaar gemeen hebben in plaats van wat ons scheidt. Het betekent verbindingen leggen tussen verschillen. Belangrijk voor een politieke partij daarbij is dat ze blijft wie ze is en dat betekent geen stilstand maar het doorgeven van wat van waarde is voor een samenleving. Het gaat niet om stemmen, maar om visie, om wat een partij de samenleving en de mensen te bieden heeft. Misschien is het tijd voor een ander soort politiek… een verbindende politiek waarbij het, zoals Cohen in Achlum solidariteit omschreef, gaat om eerlijkheid, bestaanszekerheid en saamhorigheid.
Waarbij het gaat om mens-zijn met elkaar, om jezelf zijn.
Job Cohen hoeft zichzelf niet te zoeken, de PvdA wel….
Meerten B ter Borg : Zin economie, de samenleving van de overtreffende trap
Job Cohen: Solidariteit , conventie van Achlum 2011
Nieuw wij : www.nieuwwij.nl