Jaarlijks wordt in juni in de Gemeenteraad de perspectiefnota (P.P.N.) behandeld. Het is een nota gemaakt door het College over hoe het perspectief van de gemeente voor de komende jaren is. De vergadering hierover is de plek voor het College om te peilen hoe de ideeën bij de Raad leven, maar ook de plek voor de Raad om richting aan te geven en ideeën te ventileren. Hieronder vindt u de door GrienLinks geschetste richting in de Algemene Beschouwing

De laatste perspectiefnota van deze Raadsperiode

In de perspectiefnota is er altijd ruimte voor gemeenteraad en college om te kiezen voor eigen accenten in het bestemmen van middelen voor gemeentelijke taken en activiteiten. 

De keuzes die daarbij in het verleden werden gemaakt zijn terug te vinden in het overwegend structurele uitgavenpatroon in de programmabegroting.

Een keuze uit het verleden betreft de aanleg van de Centrale As dwars door een nationaal cultuurhistorisch landschap met daaraan gekoppeld het mogen ontwikkelen van woonwijk de Warren en bedrijventerrein Quatrebras. 

Nut en noodzaak van de weg in deze omvang was gebaseerd op wensdenken. 

Rapporten van zowel TNO als de stichting advies bestuursrecht laten daarover geen enkel misverstand bestaan. De aanleg van de weg pakt nadelig uit voor bedrijven aan de huidige doorgaande wegen in Tytsjerksteradiel en de winkels in Burgum. 

Deze weg, door dit unieke landschap, is niet de keuze geweest van GrienLinks.  

Naast de bijdrage  van 12 miljoen aan deze provinciale weg, die we moesten betalen om de Warren en Quatrebras te mogen ontwikkelen, blijkt de Warren financieel een bodemloze put te zijn, waarop nu al bijna vijf miljoen euro (4.787.000) afgeschreven is. 

De rentelast van 850.000 euro  over de bijdrage aan de provincie plus de  afschrijving op de Warren  drukken structureel op de begroting van Tytsjerksteradiel. 

Dit terwijl er nog geen spa de grond is ingegaan, en dit gezien de woonbehoefte in onze regio de eerst komende jaren ook niet de verwachting is. 

Echt een djip gat dus.

GrienLinks voelt zich in het geheel niet verantwoordelijk voor de nadelige gevolgen van deze keuze uit het verleden en de daaruit voortvloeiende noodzakelijke bezuinigingen. 

Bezuinigingen die een maatschappelijke verschraling tot gevolg zullen hebben. 

Laten we geen geld stoppen in niet renderende stenen en asfalt, ten koste van maatschappelijke voorzieningen.

GrienLinks hoort graag van de partijen die deze keuze maakten, 

hoe ze hierover verantwoording gaan afleggen bij de kiezers.

De financiële crisis

De crisis niet te lijf gaan met bezuinigen, maar met investeren.

Dat betekent niet bouwen voor leegstand. 

Stop met bouwen om te bouwen. 

Friesland heeft voldoende woningen, maar die sluiten niet aan op 

de vraag  van o.a. eenpersoonshuishoudens die we in toenemende mate gaan krijgen.  

Nu al staan vrijstaande en duurdere twee-onder-een kapwoningen jaren te koop. 

Een aantal lijkt zelfs alleen met groot financieel verlies verkoopbaar. Wat GrienLinks betreft stoppen we per direct met de Warren, waar voornamelijk dit soort onverkoopbare huizen gepland zijn!

Maar wat dan wel? 

De gebouwde omgeving verduurzamen bijvoorbeeld

Het is technisch en organisatorisch mogelijk dat in 2030 in heel Nederland de gebouwde omgeving energieneutraal is. 

Dat haalt de bouw uit het slop, levert circa 100.000 groene banen per jaar op, scheelt ongeveer 30 procent in het energiegebruik, betaalt zich dus van zelf terug, levert forse reductie in CO2-uitstoot op en verhoogt de waarde van het vastgoed. 

Kortom, dit betekent een geweldige impuls voor de Nederlandse en ook de Friese economie en voor het klimaatbeleid. 

En natuurlijk moeten we ingaan op de vraag uit de markt voor eenpersoonshuishoudens. Daar is in Tytsjerksteradiel binnen de bestaande mogelijkheden voldoende ruimte voor te vinden.

 

Zorg met elkaar voor elkaar

De trend is dat de huidige samenleving transformeert van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. 

Dit betekent dat van burgers wordt verwacht dat zij vanuit eigen kracht en verantwoordelijkheid in samenwerking met professionals en overheid meer gaan doen. 

Het zijn die burgers die als mantelzorger al heel veel doen, en waarvan velen nu al zwaar belast zijn. 

De budgetten binnen de welzijn- en zorgsector krimpen drastisch. 

Bezuinigingen zijn een bedreiging maar bieden ook een kans voor het bundelen van krachten en vergroten van doelmatigheid bij overheid en professionele zorg. 

Het dwingt tot focus en het maken van keuzes. 

De gemeente staat voor de taak om de eigen kracht van mensen tot hun recht te laten komen en de regierol te pakken. 

Regie is niet de baas spelen, maar een situatie creëren die mensen uitdaagt het beste uit zichzelf te halen. 

Zo nodig ondersteund door professionals. 

De huidige transities, zoals De Kanteling en de decentralisaties: AWBZ naar de WMO, nieuwe Participatiewet en de Jeugdzorg, kunnen aangegrepen worden voor echte vernieuwing. 

Het marktdenken van de afgelopen halve eeuw heeft geleid tot ontzieling. 

Alle professionals in de zorg willen met hart en ziel zorgen,  maar worden hierbij ernstig gehinderd door uitdijende regels en controledrift van het Rijk.  

Samen met de burgers moeten de professionals lokaal de bezieling weer terugbrengen. GrienLinks ziet meer in deze trend. 

Wij willen de zorg voor elkaar niet afbreken maar vernieuwen. 

Maatschappelijke participatie

Uitgaande van het GrienLinks gedachtengoed bestaan er geen mensen met beperkingen of afstand tot de arbeidsmarkt. 

Ook arbeid verheffen tot hoogste vorm van participatie kan alleen ontstaan binnen het eenzijdig  denken, dat alles in geld en nut moet worden uitgedrukt. 

Wat GrienLinks betreft is er in onze maatschappij voor iedereen plaats. 

Doet iedereen naar eigen vermogen mee en is er voor iedereen de mogelijkheid, binnen zijn vermogens, zich te ontwikkelen. 

Dat kan d.m.v. zorg verlenen, vrijwilligerswerk of arbeid. 

Wij vinden deze allen even waardevol. 

De huidige crisis is niet uit ons gedachtegoed ontstaan. 

We hebben wel met de gevolgen te maken. 

Dertigduizend werklozen in Friesland, en daar tegenover slechts veertienhonderd moeilijk vervulbare vacatures, waar deze dertigduizend mensen niet voor in aanmerking komen. 

Als je na vele jaren gewerkt te hebben en getroffen door deze crisis, via de bijstand in een zogenaamd re-integratietraject wordt gestopt vindt GrienLinks ongepast.  Een generieke maatregel die iedereen zonder aanziens des persoons treft.

Wij werken niet mee om mensen vanuit een uitkering tegen de dichte deur van de arbeidsmarkt te duwen. 

GrienLinks wil  creatief en innovatief aan de slag door ons te oriënteren op het creëren van arbeidsplaatsen betaald en onbetaald. 

Tot slot de komende Raadsperiode

De crisis zal zich ook tijdens de hele komende Raadsperiode laten voelen. Het is zelfs de vraag wanneer we het dieptepunt bereiken. De nieuwe Raadsperiode begint gelijk met een bezuinigingsronde. Wij moeten bezuinigen doordat anderen foute keuzes hebben gemaakt, maar wij nemen die uitdaging aan. 

Er vanuit gaande dat met de bezuinigingen in de huidige raadsperiode al het laaghangend fruit al geplukt is zal er niet kunnen worden volstaan met alles wat minder. 

Er zullen pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden. 

Gelijker tijd moeten, met de nodige financiële onzekerheden, de drie decentralisaties gerealiseerd worden. 

Het gaat niet alleen over een transitie, maar ook over een transformatie. 

Een andere manier van werken en omgaan met burgers. 

Dit levert ook nieuwe kansen. 

Groepen burgers  ontplooien initiatieven waar de gemeente faciliterend op aan kan haken. 

Zo wordt de participatiesamenleving een realiteit.

GrienLinks wenst de Raadsleden in de komende raadsperiode inzicht, wijsheid en weloverwogen besluiten toe.